Γιατί οι γονείς δεν θα έπρεπε να είναι τόσο ενθουσιασμένοι όταν τα μωρά τους περπατούν νωρίς; Η σημασία του μπουσουλίματος.
Μία από τις πρώτες αξιολογήσεις που έκανα στις αρχές Σεπτεμβρίου, ήταν ο Μπάρνι, ένα αγόρι 8 ετών, χωρίς διάγνωση και με υποψίες για δυσπραξία και ΔΕΠΥ.
Για τους παιδιατρικούς εργοθεραπευτές που χρησιμοποιούν μια σειρά από αξιολογητικά εργαλεία είναι μερικές φορές πολύ εύκολο να βγάλουν κάποια αρχικά συμπερασμάτα σε πολύ λίγα λεπτά αφότου παρατηρήσουν το παιδί.
Για παράδειγμα, βλέπεις ένα παιδί σε ηλικία μεγάλης τάξης Δημοτικού το πως κινείται μέσα σε ένα δωμάτιο εργοθεραπείας και ίσως να υποψιαστείς πως λογικά δεν θα του αρέσει πολύ η δουλειά στο τραπέζι, η γραφή ή το διάβασμα και πως πιθανόν να χρειάζεται περισσότερο από άλλους συνομίληκους την κίνηση για να ρυθμιστεί. Σε εμένα, από τα πρώτα λεπτά που παρατηρούσα τον Μπάρνυ, το πως χρησιμοποιούσε την κούνια, το τραμπολίνο, και πως απέφευγε την τσουλήθρα και τα σκαρφαλώματα, μου μπήκε στο μυαλό “αποκλείεται να έχει μπουσουλήσει”... Στη συνέχεια ρώτησα την μαμά του η οποία μου επιβεβαίωσε ότι ήταν πολυ βιαστικός (από σχεδόν 7 μηνών) να σταθεί και να περπατήσει και κάθε φορά που τον έβαζε μπρούμυτα ούρλιαζε και ησύχαζε μόνο αν τον έπαιρνες αγκαλιά. Η μαμά του μάλιστα στην αρχή τον χαρακτήρισε “τεμπέλικο μωρό”. Έτσι, παρέκαμψε το στάδιο του μπουσουλήματος και πήγε κατευθείαν στο περπάτημα.
Κατ’ αρχάς το μπουσούλημα, σαν συνέχεια του ρολλαρίσματος, προσφέρει στα μωρά κάτι περισσότερο από έναν (χαριτωμένο) τρόπο για να φτάσουν εκεί που θέλουν να πάνε. Στην πραγματικότητα, μαθαίνοντας να μπουσουλάνε και χρησιμοποιώντας αυτόν τον τρόπο μανουβραρίσματος στο χώρο για κάμποσο καιρό θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα αναπτυξιακά ορόσημα στη ζωή ενός μωρού. Και ενώ μερικά μωρά μπορεί να παραλείψουν εντελώς τη φάση μπουσουλήματος και να πάνε κατευθείαν στο περπάτημα, πολλοί γονείς νιωθουν υπερήφανοι για αυτό και σαν κάπως να βιάζονται ώστε το παιδί τους να περπατήσει γρήγορα.
Μερικά από τα οφέλη του μπουσουλίματος (που σε γενικές γραμμές θα επιτευχθεί κάποτε μεταξύ 6-12 μηνών) που μετουσιώνονται σε απαραίτητες κινητικές και όχι μονο δεξιότητες παραθέτω στη συνέχεια:
- Σωματική ανάπτυξη. Καθώς το μωρό σας αρχίζει να μπουσουλάει, αναπτύσσει:
1) Αδρές κινητικές δεξιότητες. Αυτές είναι μεγαλύτερες κινήσεις που κάνει το μωρό σας με τα χέρια, τα πόδια, ή ολόκληρο το σώμα του. Αυτές οι δεξιότητες είναι σημαντικές επειδή του προσφέρουν την σωματική ανάπτυξη που θα χρειαστεί καθώς μεγαλώνει για να είναι σε θέση να περπατήσει, να τρέξει και να πηδήξει.
2) Λεπτές κινητικές δεξιότητες. Πρόκειται για τις δεξιότητες που περιλαμβάνουν την ενίσχυση των μικρότερων μυών και τενόντων στο σώμα, όπως τα χέρια και τα δάχτυλα. Λεπτή κίνηση θα χρησιμοποιούν για να πιάσουν τα πράγματα και να παίξουν, να βάλουν στο στόμα τους τροφή και να την μασήσουν, να γράψουν με ένα στυλό ή μολύβι και να μπορέσουν να αυτονομηθούν στο ντύσιμο και στην τουαλέτα.
3) Ισορροπία. Η επίτευξη ισορροπίας είναι μια βασική φυσική προϋπόθεση ώστε το μωρό σας να αποκτήσει τόσο αυτοπεποίθηση όσο και την ικανότητα να προχωρήσει στην επόμενη φάση που είναι το περπάτημα.
4) Συντονισμός χεριού-ματιού και ποδιού-ματιού. Απαιτείται για να χρησιμοποιήσουν τα μάτια τους ώστε να κατευθύνουν την προσοχή και τα χέρια ή τα πόδια τους για να εκτελέσουν μια εργασία. Αυτό είναι απαραίτητο για να γράψουν ή ακόμη και να κλωτσήσουν μια μπάλα.
5) Αμφίπλευρο συντονισμό. Ο συντονισμός του αριστερού και του δεξιού εγκεφάλου ενισχύεται από το μπουσούλισμα, καθώς ο εγκέφαλος απαιτείται να επεξεργάζεται την ακοή, την όραση και την κίνηση ταυτόχρονα. Έτσι, όσο περισσότερο το μωρό σας εξασκείται στο μπουσούλισμα, τόσο πιο συγχρονισμένη και ανεπτυγμένη θα γίνει κάθε μία από αυτές τις βασικές δεξιότητες. Όλοι πρέπει να συνεργαστούν για να επιτύχει το μωρό κινητικότητα - αριστερό χέρι και δεξί γόνατο ... μία κίνηση προς τα εμπρός \ δεξί χέρι και αριστερό γόνατο ... μία άλλη κίνηση προς τα εμπρός. Αλλά ακόμα και όταν το μωρό σας γλιστράει κατά μήκος του δαπέδου, χρησιμοποιεί επίσης την αναπτυσσόμενη όραση και ακοή του για να προσδιορίσει τον επιθυμητό προορισμό του, να ξανασηκωθεί και να συνεχίσει.
6) Σωματική δύναμη. Καθώς το μωρό αρχίζει να γίνεται όλο και πιο σωματικό, ανακαλύπτοντας μια συναρπαστική νέα ανεξαρτησία και στα τέσσερα, αποκτά επίσης σημαντική σωματική δύναμη, η οποία θα το προετοιμάσει για περπάτημα σε λίγους μήνες. Όταν ένα μωρό αρχίζει να σηκώνεται πάνω σε έπιπλα και να σηκώνεται, η φυσιολογική καμπύλη στη σπονδυλική του στήλη αρχίζει να αναπτύσσεται και οι μύες της πλάτης και των ποδιών αρχίζουν να ενισχύονται.
- Χωρική κατανόηση. Το μπουσούλημα προσφέρει επίσης την ευκαιρία σε ένα μωρό να κατανοήσει το πως να προσανατολίζεται και να κινείται στον χώρο χωρίς δυσκολίες. Αυτή η κατανόηση θα είναι ζωτικής σημασίας καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής τους για την αυτοσυντήρηση, την πλοήγηση και την επίλυση προβλημάτων.
- Οπτική αντίληψη. Οι οπτικές δεξιότητες του μωρού σας θα αναπτυχθούν αλματωδώς όταν ανακαλύψουν ότι η αγαπημένη του κουδουνίστρα μπορεί να είναι κοντά ή μακριά. Κατά τη διάρκεια του μπουσουλήματος το μωρό σας εκπαιδεύει τα μάτια του να κοιτάζουν μακριά και στη συνέχεια πίσω στα χέρια του ενώ μπουσουλάει ή φτάνει σε αυτή την κουδουνίστρα. Στο εγγύς μέλλον, η οπτική αντίληψη θα τον βοηθά να πιάσει μια μπάλα, να αντιγράψει πράγματα από έναν μαυροπίνακα και αργότερα να οδηγήσει ένα αυτοκίνητο.
- Αυτοπεποίθηση. Ένα μωρό που μπουσουλάει χτίζει αυτοπεποίθηση γιατί προσπαθώντας να επιλύσει κινητικά προβλήματα αναγκάζεται και παίρνει μερικές από τις πρώτες του αποφάσεις. Επίσης πάιρνει σωματικά ρίσκα και με κάθε επιτυχία και αποτυχία μαθαίνει τόσο τις δυνατότητές τους όσο και τους περιορισμούς τους. Σας συνιστώ να παρατηρείσεται όσο περισσότερο μπορείτε το μωρό σας να ανακαλύπτει τον κόσμο γύρω του σε αυτό το συναρπαστικό στάδιο της ανάπτυξής του. Θα δείτε (και θα με θυμηθείτε) ότι όσο πιο έμπειροι γίνονται στο μπουσούλισμα, τόσο ικανότεροι θα γίνονται στο να γνωρίζουν πότε να επιβραδύνουν για να αποφύγουν τον τραυματισμό, να πλοηγηθούν σε ένα βήμα ή να διερευνήσουν εμπόδια στο δρόμο τους.
Τι προτείνω; Προληπτική ενημέρωση.
Κανένας γονιός, αν δεν είναι ειδικός στα θέματα κινητικής ανάπτυξης, δεν υποχρεούται να ξέρει όσα αναφέρω σε αυτό το άρθρο.
Στην πραγματικότητα, στις προγεννητικές συναντήσεις μεταξύ γονέων και μαιευτικού προσωπικού (όπου γίνονται), εκτός απο τις βασικές μέριμνες για τον θηλασμό, τον ύπνο, τις αλλαγές που επέρχονται, οι μελλοντικοί γονείς θα έπρεπε να εκπαιδεύονται και στα σημαντικά αναπτυξιακά στάδια τουλάχιστον όσον αφορά την κίνηση, ώστε να παίρνουν μια πρώτη ιδέα τι να περιμένουν.
Προσωπικά, μου φαίνεται αδιανόητο όταν μιλάω με νέους γονείς πως ποτέ κανείς δεν τους είπε γιατί είναι σημαντικό τα παιδιά τουs να κάνουν σωστό tummy time (χρόνο σε πρηνή θέση στο πάτωμα) και μπουσούλημα...
***Ένα συναρπαστικό βιντεάκι για την δύναμη των παιδιών με αναπηρία και τη σημασία της πίστης των γονιών τους σε αυτά!!!